NARODOWE CZYTANIE 2021

„Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej lekturą jubileuszowej, dziesiątej odsłony Narodowego Czytania.

Z tej okazji Prezydent tradycyjnie skierował przesłanie, zachęcając do współtworzenia akcji.

– Podczas tegorocznej, dziesiątej odsłony Narodowego Czytania spotkamy się, aby wspólnie czytać Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej. To wyjątkowy utwór, który piętnuje obłudę i zakłamanie. Odnajdujemy w nim komizm i gorzką ironię, mistrzowskie odmalowanie postaci i wyczucie języka, ale przede wszystkim uniwersalne przesłanie moralne, które w imię uczciwości i sprawiedliwości każe potępiać zło. Sztuka Zapolskiej wzbogaciła literaturę polską o ważną refleksję społeczną. Pojęcie „dulszczyzna” weszło na trwałe do języka potocznego i na przestrzeni epok było różnie interpretowane, stając się przedmiotem żywych dyskusji – napisał w liście Prezydent RP Andrzej Duda.

Kolejna, teresińska edycja ogólnopolskiej akcji popularyzującej największe dzieła literatury polskiej odbędzie się 3 września 2021 r. w sali widowiskowej Dworca TO.KULTURA (wejście od strony fontanny).

„Moralność pani Dulskiej” zostanie przeczytana podczas dziesiątej, jubileuszowej edycji Narodowego Czytania. Mimo, że pisarka, aktorka i publicystka nie jest w gronie tegorocznych Patronów Roku, znalazła się wśród nich ze swoją książką nieprzypadkowo. W tym roku przypada jej setna rocznica śmierci. Akcja organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano m.in. „Trylogię” i „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza „Lalkę” Bolesława Prusa, „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego, nowele polskie, „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. „Bohaterką” ostatniej edycji była „Balladyna” Juliusza Słowackiego.

Gabriela Zapolska napisała „Moralność pani Dulskiej” jesienią 1906 roku. Utwór bardzo szybko stał się popularny i jest uważany za jedno z najważniejszych osiągnięć twórczych pisarki. Dzieło cechuje komizm, bogactwo obserwacji obyczajowych, a zwłaszcza silna wymowa społeczna. Prapremiera sztuki odbyła się 15 grudnia 1906 roku w Teatrze Miejskim w Krakowie. Kilka tygodni później wystawiono ją w Warszawie, a następnie we Lwowie, gdzie autorka osobiście czuwała nad przygotowaniami i brała udział w próbach.  Wszystkie te inscenizacje przyjęto z wielkim aplauzem. Dużym zainteresowaniem cieszyły się również pokazywane w wielu miastach przedstawienia teatrów objazdowych, m.in. realizacje Teatru Gabrieli Zapolskiej, podróżującego po całej Galicji. „Moralność pani Dulskiej” weszła do żelaznego repertuaru polskich teatrów, wznawiano ją wielokrotnie i zawsze z powodzeniem. Odnosiła też sukcesy za granicą. Na podstawie dramatu powstały również filmy, w tym uznawany za pierwszy polski film dźwiękowy obraz z 1930 roku.

Zachęcamy do sięgnięcia po tę książkę jeszcze przed wydarzeniami „Narodowego Czytania”. Naprawdę warto! A tymczasem kilka cytatów z „Moralności pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej, tak dla refleksji i zachęty do jej lektury:

• „Moja droga, każda kobieta to fortepian – tylko trzeba umieć grać.”
• „Moja pani! Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział. Rozwłóczyć je po świecie to ani moralne, ani uczciwe.”
• „Żaden mężczyzna, nie jest wart, aby przez niego iść na potępienie wieczne.”
• „Często kłamstwo jest dobrodziejstwem, nie zbrodnią.”
• „Człowiek jest zwierzęciem towarzyskim. Musi od czasu do czasu myśl wymienić.”
• „Są różne dzieci…  Dzieci serca, dzieci krwi, dzieci obowiązku. Te ostatnie są najbiedniejsze. Są – drewniane. Najszczęśliwsze są dzieci serca.”

Redakcja, fot. Encyklopedia PWN, lubimyczytać.pl