Kultura

W niedzielę 6 sierpnia w Dębówce dokonano uroczystego otwarcia dawnego cmentarza ewangelickiego.

– Cmentarz w Dębówce założony został w I połowie XIX wieku, a dokładnie w 1845 roku przez osadników niemieckich wyznania ewangelickiego, którzy w liczbie 9 rodzin zasiedlili część tej wsi. Cmentarz ten służył jako miejsce pochówku aż do końca II wojny światowej, kiedy to zdecydowana większość ewangelików opuściła Dębówkę. Ostatnią pochowaną osobą była tu Amanda Maria Feil, która zmarła w 1977 roku. Rodzina Feilów zapisała się piękną kartą w pamięci mieszkańców Dębówki – mówi Marek Jaworski, członek Stowarzyszenia „Teresin – nasze korzenie”, odpowiedzialny z ramienia Gminy Teresin za projekt renowacji cmentarza.

Pani Krystyna Zielińska, bardzo dobrze znająca tę rodzinę, wspomina.

 –  Pani Karolina i Henryk Feil byli szlachetnym ludźmi. Przygarnęli nas do swojego domu, kiedy moi rodzice uciekli z nami z Wielunia bombardowanego w 1939 roku przez Niemców. Rodzina Feilów w czasie wojny ukrywała Żydów, żołnierzy Powstania Warszawskiego, pomagała partyzantom. To byli ludzie bardzo dobrego serca – wyznaje ze wzruszeniem.

– Najstarszym mieszkańcom Dębówki nie są obce takie nazwiska jak Wolff, Feil, Binder czy Engelbrecht. Jednym z inicjatorów odnowienia cmentarza był pan Dariusz Knyszewski, spokrewniony z rodziną Wolffów. W jednym z najlepiej zachowanych nagrobków spoczywają prochy Filipa Engelbrechta (1835-1926) i jego żony Christiny z domu Reinhardt (1842-1937).  W późniejszym okresie cmentarz niszczał sam lub z czyjąś pomocą – informuje Marek Jaworski.

Przywrócenie temu miejscu pierwotnego wyglądu rozpoczęło się w 2017 roku. W prace porządkowe zaangażowały się różne osoby i instytucje, m.in. Zakład Gospodarki Komunalnej w Teresinie, druhowie z OSP Skrzelew, a w końcowym etapie członkowie Stowarzyszenia „Teresin nasze korzenie”. Z cmentarza wywieziono kilka przyczep gałęzi i odpadów, uporządkowano zieleń, ale co najważniejsze – podniesiono z ziemi i odnowiono kilka ostatnich ocalałych nagrobków, na których można jeszcze odczytać inskrypcje w języku Goethe’ego. Porządki na cmentarzu w Dębówce zostały zauważone daleko poza granicami naszego kraju. Z Australii drogą e-mailową odezwał się Ryszard Krajewski, potomek pochowanych na cmentarzu ewangelickich osadników z Dębówki – Filipa i Krystyny Engelbrechtów. W 2019 roku wraz ze swoim kuzynem Rudigerem Voosbergiem z Niemiec odwiedził cmentarz w Dębówce, a podczas spotkania z władzami Gminy Teresin zadeklarowali i potwierdzili pełną finansową pomoc w jego renowacji.

Efekt prac jest imponujący, a nekropolia w Dębówce odzyskała należny szacunek. Cmentarz zajmuje powierzchnię 0,29 ha. Zachowało się siedem nagrobków i drewniany krzyż, które z należytą pieczołowitością odnowiono. Przy wejściu ustawiona została tablica informacyjna w języku polskim, niemieckim i angielskim oraz tłumaczonymi inskrypcjami.

– Dzięki ofiarnej pomocy wielu ludzi udało się ustalić zdecydowaną większość tu pochowanych osób. Bardzo dziękuję ks. Krzysztofowi Żochowskiemu, proboszczowi Parafii Mikołajew za pomoc w ustaleniu wielu nieznanych faktów. Składam podziękowania na ręce pani Krystyny Zielińskiej, pani Wacławy Leszczyńskiej, pani Jadwigi Durczak, pani Alicji Rutkowskiej, pana Bogdana Linarda, pana Włodarczyka, sołtysa Cypriana Bylickiego i wielu innych. Życzeniem rodziny spoczywających tu przodków było, aby cmentarz zachował swój stary, historyczny klimat. W tym kierunku prowadziłem prace konserwatorskie. Zadbałem, by uratować wał ziemny okalający nekropolię, ponieważ cmentarzy ewangelickich z reguły nie ogradzano. Odtworzone zostały dwa słupy wejściowe. Wykonawcą prac restauratorskich była FUH Szuflińscy z Mikołajewa – opowiada Marek Jaworski. Zapowiada jednocześnie, że to nie koniec poszukiwań i odkrywania tajemnic tego miejsca.

W uroczystości w Dębówce udział wzięli potomkowie osób pochowanych na cmentarzu z zagranicy i kraju. Oprócz rodzin z Australii przybyli tu goście z Niemiec (w tym rodzina na rowerach) oraz różnych części Polski, członkowie Stowarzyszenia „Teresin – nasze korzenie”, strażacy, harcerze, Urzędu Gminy Teresin i jednostek jej podległych oraz lokalni historycy. Szczególnie licznie stawili się mieszkańcy okolicznych miejscowości, w tym Dębówki i Kawęczyna. Ekumeniczny, wyjątkowy charakter wydarzeniu nadała obecność pastor Parafii Ewangelicko-Augsburskiej z Żyrardowa Haliny Radacz oraz księdza Krzysztofa Żochowskiego. Duże wrażenie na obecnych wywarł psalm zaśpiewany w języku niemieckim oraz słowo o pojednaniu wygłoszone przez pastor Radacz. Po części oficjalnej i przecięciu wstęgi odbyła się procesja żałobna z zapalonymi zniczami. Z pieśnią „Dobry Jezu, a nasz Panie…” uczestnicy podchodzili do każdego grobu. Tu można było wysłuchać krótką historię pochowanych osób. Uroczystość zakończyła się przy drewnianym krzyżu. Tu też wykonano pamiątkowe, „rodzinne” zdjęcie. Wyjątkowo w tym miejscu i w tym czasie zabrzmiała ekumeniczna modlitwa „Ojcze nasz…”, jednocząca w jednej wierze ewangelików i katolików.

W Święto Przemienienia Pańskiego stary, ewangelicki cmentarz w Dębówce odżył na nowo. Dzięki ludziom dobrej woli, zapomniana i zaniedbana nekropolia odzyskała należny jej blask, a niedzielna uroczystość na pewno przejdzie do historii Gminy Teresin.

– Najbardziej cieszę się z obecności podczas naszej uroczystości dzieci. To one kiedyś będą depozytariuszami pamięci o swoich przodkach. Taką mam przynajmniej nadzieję… – podsumowuje Marek Jaworski.

Redakcja

fot. Grzegorz Szkop

Marcelina, mieszkanka gminy Teresin, bierze udział w ogólnopolskim Plebiscycie „Pokaż -Talent”, w kategorii Talent wokalny. Ma 10 lat i jest najmłodszą uczestniczką. Emisji gali towarzyszyć będzie ogromna promocja, co pozwoli na realizację marzeń i rozwijanie umiejętności wokalnych. – Będziemy wdzięczni za każdy oddany głos – mówią jej najbliżsi i zachęcają do głosowania na naszą młodą wokalistkę.

Szczegóły plebiscytu oraz informacje o głosowaniu dostępne są w odnośnikach:

https://polskanews.pl/marcelina-miekus/pk/5125515

https://polskanews.pl/pokaz-talent/pl/2000965

Redakcja

Drodzy czytelnicy,

informujemy, że w dniach 12-23 czerwca 2023 r.  biblioteki na terenie Gminy Teresin (biblioteka główna Al. XX-lecia 32, filia biblioteczna Dworzec TO.Kultura ul. Torowa 2, filia biblioteczna w Szymanowie ul. Szkolna 25) będą zamknięte.

Przeprowadzamy remanent. Liczymy nasz księgozbiór.

Za utrudnienia przepraszamy wszystkich naszych czytelników.

Dyrektor GBP w Teresinie

Aleksandra Starus

Maj to taki cudowny czas odnawiania wszystkiego: w naturze, w życiu i… w bibliotece. Ze zdwojoną siłą, patrząc na przyrodę, próbujemy przypomnieć sobie, co w życiu istotne. A jedną z megaważnych rzeczy jest umiejętność czytania, kontakt z książką i osobisty czas poświęcony dzieciom.

W naszej szymanowskiej placówce maraton promocji książki, biblioteki i nade wszystko czytania rozpoczął się już w kwietniu warsztatami plastycznymi z p. Danielem de Latourem, ilustratorem książek dla dzieci. Nasi uczniowie z klasy II i III mieli szansę zademonstrować swoje zdolności manualne.

Z początkiem maja nasi najmłodsi ulubieńcy (zerówkowicze) spotkali się ze znaną starszym pokoleniom Ciotką Klotką. Fajnych zabaw przy muzyce, tudzież ciekawych opowieści i interesującej wymiany „doświadczeń” – uważamy, że dzieciaczki nie zapomną.

Klasy V-VI również miały swoją atrakcję w osobie naszego regionalnego rysownika komiksów – pana Łukasza Kucińskiego. To bardzo ciekawa, pozytywna osobowość z młodzieżowym duchem i niesamowitymi zdolnościami w szkicowaniu. Szybko nawiązuje kontakt z młodymi ludźmi i… nadaje z nimi na tych samych falach.

Zwieńczeniem naszej corocznej akcji „Cała Polska czyta Dzieciom” było spotkanie z autorką uwielbianych przez dzieci opowieści o cioci Jadzi. Pani Eliza Piotrowska zrobiła wszystkim niespodziankę, kiedy zawitała w nasze skromne biblioteczne progi ze swoją przyjaciółką (na kartach książki i w życiu prywatnym) Pelagią Rzepą! Niesamowitą radość sprawiły nam nasze dzieciaczki z klas I-III, które razem z autorką na jednym oddechu wyrecytowały wstęp do każdego rozdziału opowieści. Dowiedziały się, że ciocia Jadzia, jej bratanica i niemalże wszyscy bohaterowie, istnieją naprawdę. Energia, ciepło, empatia, radość udzieliły się dzieciom i nam wszystkim. Pani Eliza dokonała bardzo wnikliwej analizy rysunków, które dzieci przyniosły na spotkanie. I tak się nimi zachwyciła, że zabrała je ze sobą na „Festiwal Cioci Jadzi” do Poznania. Dowiedzieliśmy się, że jest to pierwsza tego rodzaju impreza z ciotką Jadźką. Odbędzie się 18 czerwca i UWAGA!…, ten dzień będzie już zawsze ŚWIĘTEM CIOĆ!!! (bo do tej pory nie ma takowego w kalendarzu).

Pytań, autografów, wzajemnych komplementów i uśmiechów nie było końca! Dziękujemy!

 Bibliotekarki z Szymanowa

Łucja Niedzińska – laureatka II nagrody VI Powiatowego Konkursu Piosenki Polskiej Do-Re-Mi

17 maja w Szkole Podstawowej nr 7 w Sochaczewie odbył się konkurs piosenki Do-Re-Mi. To impreza z kilkuletnią już tradycją, do której chętnie zgłaszają się wokaliści całego powiatu.

W tym roku Teresiński Ośrodek Kultury postanowił zgłosić do konkursu młodą wokalistkę Łucję Niedzińską. Przygotowana przez Joannę Cieśniewsk, Łucja zaśpiewała piosenkę „Panie Wasowski, Panie Przybora” z repertuaru Alicji Majewskiej. 28 maja w Parku Garbolewskich w Sochaczewie odbyło się wręczenie nagród. Miło nam poinformować, że Łucja zajęła II miejsce w kategorii wiekowej – klasy IV-VI. 

Serdecznie gratulujemy Łucji nagrody, a Pani Joannie tak zdolnej wychowanki.  

źródło: TOK

27 maja, w pięknych okolicznościach przyrody, przy tężni Parku Rekreacyjno-Wypoczynkowego w Granicach, odbył się wyjatkowy koncert poświęcony wszystkim Mamom. Organizatorami wydarzenia byli Klub Seniora „Radosna Jesień”, Teresiński Ośrodek Kultury i Sołectwo Granice Osiedle.

Uroczystość rozpoczęła się wierszem „Dzień Matki”, przeczytanym przez jego autorkę, panią Katarzynę Borkowską:

Słowo „matka” otwiera w sercu każdego z nas jakąś szczególną, niepomierną przestrzeń. Mieć możliwość nazywania kogoś „mamą” to wielki przywilej i nieopisane szczęście każdego dziecka i każdego człowieka. Aby uczcić ten wyjątkowy dzień, wyrazić szacunek i wdzięczność wszystkim Mamom, chór Klubu Seniora „Radosna Jesień” oraz muzycy zespołu „Nasza Kapela”, dali przepiękny koncert. Wydarzenie otworzyli prezes Henryka Jaworska, dyrektor Teresińskiego Ośrodka Kultury Mariusz Cieśniewski oraz radny i jednocześnie sołtys Granic Osiedla Paweł Wróblewski. W programie usłyszeliśmy wzruszające piosenki i pieśni dedykowane naszym najukochańszym Mamom. Nie zabrakło przy tym czułych wspomnień i łez wzruszenia. Radosnym dopełnieniem świętowania były tańce oraz słodki poczęstunek przygotowany przez naszych jak zwykle niezawodnych i pełnych wigoru Seniorów.

Wśród licznie przybyłych słuchaczy reporterskie oko wypatrzyło gości specjalnych. A byli nimi przedstawiciele gmin partnerskich Teresina – Marian Żeczew, wójt Gminy Szabła w Bułgarii oraz Roman Polikrowskyi – mer Miasta i Gminy Zbaraż w Ukrainie wraz z towarzyszącym im wójtem Markiem Olechowskim. Swoją obecności zaszczycili koncert także seniorzy z Łowicza.

Przyłączając się do muzycznych życzeń Seniorów, wszystkim naszym mamom życzymy wszelkiej pomyślności. Niech Wasze święto trwa każdego dnia!

Redakcja

Z okazji zbliżających się świąt Zmartwychwstania Pańskiego uczniowie Szkoły Podstawowej im. św. Maksymiliana Kolbego odwiedzili Pana Jerzego Brzezińskiego, pseudonim „Mały” – bohatera walczącego w powstaniu warszawskim, który mieszka na terenie naszej gminy.

Pan Jerzy otrzymał kartkę z życzeniami wykonaną przez dzieci ze szkolnej świetlicy oraz kosz prezentowy od Wójta Gminy Teresin i Rady Gminy Teresin. Choć tym razem nie mogliśmy osobiście porozmawiać z Panem Brzezińskim, to mamy nadzieję, że Nasz Powstaniec spędzi w zdrowiu i radości Święta Wielkanocne i niedługo będziemy mogli osobiście posłuchać opowieści o wydarzeniach, których Pan Jerzy Brzeziński był uczestnikiem.

Takie spotkania to żywa lekcja historii.

Klaudia Kantorska

Tomasz Daczko
Beata Pałuba